آشنائی با اعجاز قرآن

وجوه اعجاز قرآن

اندیشمندان در مورد اعجاز قرآن بحث های دامنه داری کرده و در این زمینه ابعاد گوناگونی را مطرح کرده اند البته در این موضوع برخی اختلاف نظرها نیز وجوددارد پیشینیان به گونه ای اندیشیده اند و متاخرین به گونه دیگر و چیزهایی بر اقوال گذشته افزوده اند ذیلا به نظریات گوناگون در باب اعجاز قرآن اشارت می شود:

تشخیص اعجاز

معجزه باید به گونه ای انجام گیرد تا کارشناسان همان دوره به خوبی تشخیص دهند که آن چه ارائه شده به درستی نشانه ماورای جهان طبیعت و بیرون از توان بشریت است و هیچ گونه ظاهرسازی و رویه کاری در کار نیست[1] و این واقعیت باید برای همیشه محفوظ بماند لذا انبیا کارهایی انجام دادند که از توان ماهرترین کارشناسان آن دوره بیرون بوده تا این که به خوبی این تشخیص صورت گیرد و برای همیشه این برتری و تفوق روشن باشد.
از همین رو معجزه اسلام قرآن است که با شیواترین سبک و رساترین بیان واستوارترین محتوا بر عرب آن زمان عرضه شد، در حالی که یگانه مهارت عرب آن دوره در زبان و بیان آنان بوده و به خوبی تشخیص دادند که این سخن نمی تواندساخته بشر باشد که این گونه آنان را از هم آوردی ناتوان سازد البته این بلندای شیوه قرآنی ـ چه از لحاظ نظم و چه از لحاظ محتوا ـ هم چنان پابرجا است.

اعجاز بیانی قرآن

اعجاز بیانی بیش تر به جنبه های لفظی و عبارات به کار رفته و ظرافت ها ونکته های بلاغی نظر دارد، گرچه در این نکته ها و ظرافت ها در معنا و محتوا نقش اصلی را ایفا می کند.
اعجاز بیانی قرآن را می توان در پنج بخش خلاصه نمود:

اعجاز تشریعی

اعجاز تشریعی از جهت نوآوری های مفاهیم دینی است، بدین معنا که قرآن دردو قسمت معارف و احکام راهی پیموده که تا آن روز، بشریت بدان راه نیافته بود وبرای ابدیت بدون راه نمایی دین، دست یابی به آن امکان پذیر نیست هستی شناسی قرآن، فراگیر و شامل و تشریعات آن همه جانبه و کامل است و از هر دو جهت بدون هیچ گونه کاستی بر بشریت عرضه شده است.
انسان هم واره پرسش هایی درباه هستی و راز آفرینش با خود داشته و پیوسته درتلاش بوده است تا پاسخ ‌های قانع کننده ای برای آن بیابد، سؤال هایی از قبیل آن که از کجا آمده چرا آمده و به کجا می رود؟
کوشش های او برای یافتن پاسخ ‌هایی در این زمینه، مجموعه مسایل فلسفی را تشکیل می دهد که هدف آن ها پی بردن به رازهستی است ولی آیا این کوشش ها به پاسخ قانع کننده ای رسیده است و تمامی جوانب این پرسش ها روشن شده است، یا آن که زوایای تاریک هم چنان در مسایل ومباحث انجام شده وجود دارد؟